Guarana to owoc pochodzący z amazońskich lasów. Posiada czerwoną barwę i z wyglądu przypomina jagody. Mieszkańcom dorzecza Amazonki guarana znana była od wieków. W Europie jej właściwości zdrowotne zaczęły być doceniane za sprawą niemieckiego lekarza Christiana Franza Paulliniego, na przełomie XVII i XVIII wieku. Tradycyjnie plemiona amazońskie traktowały guaranę jako napój zdrowotny, który spożywany był w formie naparu i stanowił doskonałe źródło witalności i energii. Dojrzały owoc guarany wyglądem przypomina ludzkie oczy.
Guarana znana jest z niebywałych zdolności do syntezy kofeiny. (Zawiera ona bowiem czterokrotnie więcej kofeiny niż ziarna kakaowca). Ponadto ziarna guarany posiadają w swoim składzie: 3% białek 11% tłuszczów, 9% skrobi oraz 4% związków mineralnych.
Właściwości guarany wpływają na podniesienie sprawności fizycznej i psychicznej organizmu, zwłaszcza w momentach wysokiego wydatku energetycznego i wzmożonego wysiłku. Dodatkowo guarana zawiera taniny, teobrominę (dostępną także w kakao, czekoladzie), a także ksantynę, którą wykorzystuje się do leczenia objawów astmy. Połączenie tych składników sprawia, że guarana posiada właściwości stymulujące, nawet do sześciu godzin po jej zażyciu. Dzięki takiemu oddziaływaniu znacznie poprawia pamięć i koncentrację.
Dodatkowo guarana posiada silne właściwości antybakteryjne, dzięki czemu może stanowić ochronę przed bakteriami Salmonelli i E. Coli. Pozytywnie wpływa na samopoczucie osób w depresji, wzmacnia odporność organizmu na stres, a także działa kojąco przy migrenie. Guarana wchodzi w skład proszków przeciwmigrenowych.
Właściwości guarany są również wykorzystywane przy kształtowaniu mięśni i masy ciała. Owoc z amazońskich lasów stosowany jest do produkcji odżywek na masę, ponieważ wpływa na zwiększenie wytrzymałości organizmu, a przy tym usuwa kwas mlekowy. Oznacza to, że ćwiczący jest w stanie wykonać więcej serii powtórzeń i szybciej zbudować tkankę mięśniową.
Guarana często bywa stosowana jako środek odchudzający, ponieważ dostarcza organizmowi większej ilości energii, która może zostać spożytkowana na intensywne ćwiczenia fizyczna. Tak więc mitem jest, że jakoby owoc ten sam w sobie przyspieszał odchudzanie. Faktem zaś, iż zawarta w guaranie guaranina posiada podobne właściwości jak kofeina, dzięki czemu znacznie ogranicza łaknienie. Często bywa wykorzystywana w napojach energetycznych oraz preparatach leczniczych. Stosowana jest przy obniżonym ciśnieniu, a także podczas biegunki o łagodnym przebiegu. Ponadto guarana bywa używana przy leczeniu chronicznego zmęczenia oraz nadmiernej senności.
Z uwagi na wysokie zawartości kofeiny i innych stymulujących składników, guarana nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży i karmiące, jak również przez osoby z wysokim ciśnieniem krwi, a także diabetyków wrażliwych na ksantynę i kofeinę. Warto nadmienić, że składniki guarany nie uzależniają. Jednakże warto zachować ostrożność przy spożywaniu guarany, ponieważ ze względu na zawartość dużej ilości kofeiny, można ją przedawkować.