Gotowanie na parze to technika kulinarna przygotowywania posiłków ciesząca się popularnością na całym świecie. Ta metoda obróbki pożywienia nie jest modą, lecz wypróbowaną metodą na pożywne, pełne smaku, witamin i minerałów dania.
Znana jest od kilku tysięcy lat. Jej korzenie sięgają do czasów, kiedy ludzie nie znali ognia i do ogrzewania potraw wykorzystywali gorące źródła i nagrzane kamienie. Gotowanie na parze od wieków wykorzystywane jest w kuchni orientalnej. Świadczą o tym archeologiczne znaleziska w prowincji Yunnan (Chiny) z ponad 3000 lat. Odkryte kamionkowe kociołki ze szczelnymi pokrywkami służące do gotowania ryżu były ustawiane jedne na drugich nad gotującą się wodą. W VII wieku wykonywane były z drzewa cyprysowego, a obecnie produkuje się je z drzewa bambusowego.
Co można gotować na parze?
Technika gotowania na parze obecna jest również w tradycyjnej polskiej kuchni – kluski na parze, podawane na słodko oraz z mięsnymi sosami, znane są od kilku pokoleń. Pomimo znajomości tej metody w Polsce wciąż największe jej zalety postrzegane są głównie przez dietetyków. Tradycyjna kuchnia przyzwyczaiła nas do smażenia, duszenia i pieczenia. Warto jednak wiedzieć, że tradycyjne gotowanie powoduje utratę 40% witamin i minerałów, a w przypadku witaminy C nawet do 70% jej zawartości w produkcie. Warzywa gotowane w wodzie tracą cenne witaminy i minerały pod wpływem wysokiej temperatury, a także zostają wypłukane przez wodę, którą wylewamy (np. odcedzając ziemniaki). Natomiast gotowanie na parze polega na poddaniu produktów spożywczych działaniu pary. Produkty nie zanurzane w wodzie zachowują swój naturalny aromat, jędrność i cenne substancje odżywcze, a nawet kolor. Potrawy przygotowywane w ten sposób nie wymagają nadmiernego przyprawiania. Można całkowicie zrezygnować z używania soli. Posiłki przygotowywane na parze są mniej kaloryczne i lekkostrawne, nie wymagają używania tłuszczu (oleju, smalcu). Kolejną zaletą jest oszczędność energii, czasu – gotowanie nie wymaga nadzoru, nie wykipi. Na parze można przygotować warzywa i owoce, drób, ryby i owoce morza oraz ryż i kasze.
Jak przygotować danie na parze?
Technika gotowania potrawy na parze nie wymaga specjalistycznego sprzętu jedynie garnka z koszykiem lub wkładką. Do garnka wlewamy ok. 3 cm wody. Gdy woda jest zagotowana i paruje do koszyka wkładamy (jedną warstwą) przygotowane produkty (np. umyte warzywa, zamarynowane mięso, rybę) i umieszczamy je na dnie garnka lub zawieszamy, tak by żywność nie stykała się z wodą. Jeżeli przygotowywana potrawa tego wymaga można dla smaku dodać do wody zioła, kostkę rosołową. Przykrywamy szczelnie, dobrze dopasowaną pokrywką. Utrzymujemy na tyle wysoką temperaturę, żeby woda cały czas parowała. Jeśli podczas gotowania woda wyparuje, należy ją uzupełnić wrzątkiem.
Z wywaru można przygotować sos. Przygotowane w ten sposób produkty doprawiamy po ugotowaniu. Wykorzystując do gotowania parowar najlepiej korzystać tylko z jednego poziomu, chyba, że znamy czas gotowania poszczególnych składników – zasada im wyżej, tym słabsze działanie pary i wolniejszy czas obróbki (np. koszyczek z mięsem połóż jako pierwszy, a na nim sitko z warzywami). Czas gotowania produktów zależy od rodzaju i wielkości kawałków. Przykładowo: marchewka pocięta w krążki ok. 12-15 min, ziemniaki ok. 15 min, kalafior lub brokuł różyczki ok. 5-8 min, pierś z kurczaka pocięta w kostkę ok. 15 min., łosoś – filet ok. 12-15 min.
Uwaga! Na parze można rozgotować produkty podobnie jak w wodzie.