Kupując jakikolwiek produkt spożywczy, zawsze należy czytać znajdującą się na nim etykietę. Jest ona bowiem źródłem informacji na temat tego, co i w jakich ilościach spożywamy. Wiedzę o danym produkcie uzyskasz na podstawie jego znakowania, czyli umieszczaniu na jego opakowaniu symboli oraz elementów tekstowych bądź graficznych. Odpowiedź na pytanie jak je odczytywać znajdziesz poniżej.
Konsument ma prawo do wiedzy o tym, co kupuje, a następnie spożywa. Czerpie ją z etykiet znajdujących się na opakowaniach produktów spożywczych dostępnych w sklepach. Etykieta musi być zrozumiale opisana w języku polskim. Nie może się ona zsuwać, a wszelkie zawarte na niej informacje muszą być umieszczone w widocznym miejscu na opakowaniu. Powinna zawierać takie dane jak:
- Nazwa produktu
Musi być nazwą rodzajową, czyli wyjaśniającą czym jest dany produkt (np. masło, mąka) oraz powinna zawierać informację o formie produktu bądź sposobie jego przygotowania (np. pasteryzowany, głęboko mrożony).
- Ilość produktu
Powinna być podawana w sztukach bądź określona jako jego masa (lub pojemność wyrażona w litrach czy centylitrach).
- Trwałość produktu
Podaje się ją w postaci daty przydatności do spożycia (w formie zapisu: „Należy spożyć przed…”, „Zużyć do…”). Zjedzenie produktów po tym terminie jest niebezpieczne dla zdrowia, chyba, że jest to produkt suchy, oznaczony formułą : „Najlepiej spożyć przed…”. Wówczas po dacie przydatności do spożycia może on tylko zmienić swój smak, konsystencję i kolor. Obok terminu przydatności producenci podają ponadto informację określającą sposób przechowywania produktu.
- Oświadczenie żywieniowe oraz zdrowotne
Podlegają one kontroli ze strony Unii Europejskiej, która reguluje je specjalnymi przepisami. Dzięki nim konsument ma gwarancję tego, że oznakowania są zgodne z prawdą.
Certyfikat ekologiczny wydaje UE i jest on ważny przez 3 lata. Istnieje wiele symboli ekologiczności, wszystkie przyznawane są na podstawie badań potwierdzanych przez Unię Europejską.
- Spis składników
Czyli wymienione w porządku malejącym składniki (im dalsze miejsce na wykazie, tym danego składnika jest mniej w wybranym produkcie). W przypadku mieszanek warzyw i owoców podawana jest ich procentowa zawartość, również od największej wagi, np. % kalafiora w zupie kalafiorowej.
W wykazie składników należy uwzględniać także wszelkie substancje pomagające w przetwarzaniu żywności czy uzyskaniu jej charakterystycznych cech – np. zapachu. Każda taka substancja dodatkowa powinna być oznaczona nazwę lub numerem – symbolem E podaną wraz z ich funkcją technologiczną, pełnioną w produkcie, np.:
– azotany i azotyny używane do peklowania wędliny i mięs, zapobiegające psuciu żywności E249-E252
– dwutlenek siarki w suszonych owocach, powstrzymujący rozwój pleśni i bakterii-E220
– barwniki, np. karmel: E150a
– przedłużające ważność produktu przeciwutleniacze, np. witamina C: E300
– substancje słodzące stosowane zamiast cukru, np. aspartam: E951
– substancje wzmacniające smak i zapach, np. glutaminian sodu: E621
– stabilizatory, zagęszczacze oraz substancje żelujące, np. pektyna: E440
- Informacje dotyczące alergenów, np. orzeszków ziemnych czy mleka
- Adres producenta bądź importera
- Oznaczenie partii, czyli kod kreskowy
- Informacje o wartościach odżywczych
- Kraj pochodzenia produktu
Jak podają najnowsze amerykańskie badania te osoby, które czytają etykiety są szczuplejsze od innych o nawet 4 kilogramy, gdyż mają wówczas kontrolę nad tym, co spożywają (ilość tłuszczu, cukru, wartość odżywcza).
Należy unikać produktów spożywczych z oznaczeniami E. Najczęściej tzw. E-dodatki to czysta chemia, która jest szkodliwa dla naszego zdrowia. Najgroźniejsze są: alergizujące E111, E102, E220, E151, E320, a także konserwanty: E251, E621, E210, E223. Czytając etykiety, mamy szanse dowiedzieć się ile chemii spożywamy oraz na ile kupowane przez nas produkty są dla nas zdrowe.